Αλλάζει ο άνθρωπος;

Αλλάζει ο άνθρωπος? Συχνά τίθεται αυτό το ερώτημα. Τόσο μεταξύ των ανθρώπων, όσο και στη συζήτηση του καθενός με τον εαυτό του. Θα ήθελα απόψε να το συζητήσουμε,να επιχειρηματολογήσουμε και ίσως να καταφέρουμε να διακρίνουμε κάποιες λεπτομέρειες που συντείνουν σε παρεξηγήσεις και σε στρεβλώσεις...
της σκέψης.

Η αρχική παραδοχή είναι πως ο άνθρωπος δεν αλλάζει. Αλλά θα πρέπει πριν βιαστεί κάποιος να βγάλει ένα απογοητευτικό συμπέρασμα,να ξεκαθαρίσω τι θέλω να πω με την παραπάνω παραδοχή. Ας πούμε ότι οι τάσεις μας,είναι αυτές που μας κατευθύνουν.Και σχετικά με τις τάσεις,έχουμε συζητήσει σε προηγούμενες εκπομπές.Όπως η τάση μας να έχουμε το ρόλο του θύματος,ή η τάση μας να είμαστε ενοχικοί.

Με άλλα λόγια,κατά τη δική μου γνώμη,οι τάσεις μας να ρέπουμε προς έναν συγκεκριμένο ρόλο, είναι διαρκής και συνεχόμενη. Ανά πάσα στιγμή και σε ότι συμβαίνει γύρω μας,ο γνωστός μας ρόλος βγαίνει στην επιφάνεια και συνδιαλέγεται με την πραγματικότητα του εδώ και τώρα. Είμαστε όμως τόσο προσηλωμένοι στην πραγματικότητα αυτή,που δεν παρατηρούμε καθόλου τον εαυτό μας για το πως αντιδρά και πως συνδιαλέγεται. Και αυτό φυσικά,γίνεται γιατί ο ρόλος ,έχει γίνει ένα με το πετσί μας και είναι μια τόσο αυτοματοποιημένη αντίδραση,που δεν ξεχωρίζει από εμάς. Εμείς είμαστε ο ρόλος μας και ο ρόλος μας είμαστε εμείς. Και αυτό είναι κάτι που δεν αλλάζει. Είναι τόσο βαθιά εγκατεστημένο όλο αυτό,που πάντα θα είναι μέρος του εαυτού μας και πάντα θα προσπαθεί να αναλαμβάνει τα ηνία σε ότι κάνουμε.

Από αυτή την οπτική γωνία λοιπόν,ο άνθρωπος δεν αλλάζει. Η διαφορά έγκειται στην προσπάθεια να καταλάβουμε τις τάσεις μας και να παρεμβαίνουμε σε αυτές τη στιγμή που χρειάζεται. Και αυτό είναι κάτι που μπορεί κανείς να το πετύχει,μέσα από διαδικασίες ανακάλυψης του εαυτού, αρνούμενος να παραδοθεί στην εδώ και τώρα πραγματικότητα και θεωρώντας ως θέσφατο,πως ότι τώρα γίνεται έχει να κάνει με τον τρόπο που μάθαμε να αναλύουμε την πραγματικότητα.

Με αυτή τη διαδικασία,σιγά σιγά,μαθαίνουμε να αναγνωρίζουμε αυτές τις τάσεις μας,και να παρεμβαίνουμε τη στιγμή που χρειάζεται. Αν ας πούμε έχουμε πάρει ένα ρόλο και η τάση μας,μας οδηγεί σε μια δράση αυτό σημαίνει πως η τάση είναι αυτή που καθορίζει τις εξελίξεις. Μαθαίνοντας να την εντοπίζουμε,σε όλο και πιο σύντομο χρονικό διάστημα από την ώρα που εκδηλώνεται, μαθαίνουμε να αντιδρούμε τη στιγμή που εκδηλώνεται και να μειώνουμε διαρκώς το χρόνο απόκρισης. Αν έχει περάσει μια μέρα από την ώρα που έχει συμβεί κάτι και καταλάβαμε ότι είχαμε πάρει ένα ρόλο που καθόρισε τις εξελίξεις, αυτή την ώρα,ο ρόλος κυριάρχησε και καθόρισε. Αν μικραίνοντας αυτό το χρόνο απόκρισης,ας πούμε από τη μια μέρα στη μια ώρα,τότε ο ρόλος και η τάση μας,μπόρεσε να επηρεάσει για μία μόλις ώρα.

Καταλαβαίνει εδώ κανείς την τεράστια διαφορά.Στην πρώτη περίπτωση, σε μία ολόκληρη μέρα λειτουργήσαμε ως αυτό που μάθαμε να είμαστε,οπότε ασυνείδητα η εξέλιξη δεν ήταν χρήσιμη για την αληθινή ισορροπία μας,αλλά απλώς επαναλάβαμε ότι έχουμε μάθει,άσχετα αν αυτό είναι ωφέλιμο ή όχι για εμάς. Είναι απλά γνώριμο.Και στη δεύτερη περίπτωση σε μία μόλις ώρα,αντιληφθήκαμε την τάση για επανάληψη και στη συνέχεια μπορούμε παρεμβαίνοντας να αλλάξουμε τη ροή των πραγμάτων προς όφελος της ισορροπίας μας.

Στο σημείο αυτό,πολλά ερωτήματα,ίσως εγείρονται.Τι είναι τάση,τι ρόλος,τι είναι αυτό που εξυπηρετεί την ισορροπία και τι όχι και άλλα πολλά ερωτήματα.Αλλά οπωσδήποτε,δε θα ήταν δυνατόν να απαντηθούν ερωτήματα που έχουν να κάνουμε με μια μακρόχρονη και ίσως επίπονη σε στιγμές διαδικασία κατανόησης.Αν θέλει παρ’όλα αυτά,μπορεί κάποιος φίλος να καλέσει για να το συζητήσουμε,και ίσως μέσα από μια άμεση επικοινωνία,βγουν πιο άμεσα συμπεράσματα στο τι είναι αυτό που συζητάμε απόψε. Ας πούμε ότι ένας άνθρωπος πιστεύει και έχει εγγεγραμμένο μέσα του,πως οι άλλοι δεν τον αγαπούν.Και είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος στο να παρατηρεί γύρω του εκείνες τις λεπτομέρειες που θα του επιβεβαιώσουν αυτό που ήδη πιστεύει.Με άλλα λόγια,αυτό που αντιλαμβάνεται και βιώνει,δεν έχει να κάνει με την πραγματικότητα,αλλά με μια επιλεκτική πραγματικότητα,μέσα από μια ματιά,η οποία ήδη έχει προαποφασίσει ασυνείδητα πως θα κοιτάξει και πως θα επεξεργαστεί τι συμβαίνει τριγύρω.Σε αυτόν τον άνθρωπο,αυτή είναι μία τάση του και ένας ρόλος.

Η τάση να βιώνει τον κόσμο ως αρνητικό προς τον ίδιο και ο ρόλος εκείνου που δεν τον αγαπά κανείς.

Και βέβαια,αν μπορούσε να ξετυλίξει το νήμα της ζωής του,θα καταλάβαινε κάποια στιγμή,ότι αυτό είναι κάτι που το κουβαλά από τη γονεϊκή του οικογένεια,και από τότε είχε αποφασίσει εντός εισαγωγικών,πως ο κόσμος είναι αρνητικός και κανείς δεν τον αγαπά.Και στην πορεία,ψάχνει την ανακούφιση μέσα από τη συνεχή παρατήρηση του τι συμβαίνει γύρω του,αλλά με μια ματιά που περνάει από ένα προαποφασισμένο φίλτρο.Κι έτσι όχι μόνο καμία ανακούφιση δε μπορεί να βρει μέσα από μια τέτοια προσέγγιση,αλλά αντιθέτως,συμβάλει στο να δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε όλα να ξαναγίνουν.Να επαναληφθούν με τέτοιο τρόπο,ώστε πραγματικά να κάνει τους άλλους να μην τον αγαπούν και να τον απορρίπτουν.Γιατί,αυτό είναι και το μήνυμα που περνά προς τα έξω,δίχως να το αντιλαμβάνεται.

Είναι σα να λέει «δεν πιστεύω ότι αξίζω την αγάπη σας».

Προκαλεί ασυνείδητα την απόρριψη, απαιτώντας την αγάπη, μιας και τότε που προσπαθούσε απλά να την κερδίσει,δεν το πέτυχε.Σε αυτό τον άνθρωπο λοιπόν, η τάση του αυτή καθορίζει τις εξελίξεις της ζωής του,με τρόπο ανεπαίσθητο και ακαθόριστο και το πιο πιθανό είναι η τάση αυτή να προσπαθεί να βγαίνει στην επιφάνεια και να καθορίζει,εις το διηνεκές. Η διαφορά έγκειται στο να καταλάβει ο άνθρωπος αυτός,τι είναι αυτό που ασυνείδητα επαναλαμβάνει και τώρα πια να παρεμβαίνει ,όχι στο περιβάλλον,αλλά στον ίδιο του τον εαυτό.

Με ρωτούν πολλές φορές κατά τη διάρκεια των συνεδριών,τι είναι αυτό που πρέπει να καταλάβουν και πότε θα γίνει η αλλαγή.Δεν είμαι της άποψης,ότι τα πράγματα μπορούν να προσχεδιαστούν και να δοθεί ένα συγκεκριμένο χρονικό πλάνο για τον κάθε άνθρωπο. Όπως πολλές φορές έχω αναφέρει,ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός. Η αλλαγή,γίνεται με τον καιρό.Τα πράγματα δουλεύουν μέσα του και απλά κάποια στιγμή,πιάνει τον εαυτό του να αντιδρά διαφορετικά σε μια κατάσταση.Να την αναλύει με διαφορετικό τρόπο και τότε είναι που συνειδητοποιεί ότι μια αλλαγή έχει επέλθει.

Πηγή: psychiatrosonline