Θέλω να κοιμάμαι και να τρώω συνέχεια, έχω κατάθλιψη;

Εάν κατά τη διάρκεια των μουντών, βροχερών χειμωνιάτικων ημερών νιώθετε την ανάγκη να κοιμάστε περισσότερο, εάν έχετε έντονη επιθυμία να καταναλώσετε ψωμί, γλυκά και αμυλούχες τροφές, με αποτέλεσμα να τσιμπολογάτε συνεχώς και να παίρνετε βάρος, και εάν, τέλος, επιθυμείτε διακοπές σε έναν τροπικό, ηλιόλουστο τόπο, τότε εμφανίζετε μερικά από τα συμπτώματα του φαινομένου που ονομάζεται χειμερινή μελαγχολία.

Στα αγγλικά, η επίσημη ορολογία είναι seasonal affective disorder, η οποία κατά λέξη θα μπορούσε να αποδοθεί ως 'σύνδρομο εποχικής συναισθηματικής διαταραχής', αν και προτιμώ το απλούστερο 'χειμερινή μελαγχολία'. Πρόκειται για μια μορφή μελαγχολίας που συνήθως ξεκινά το τέλος του φθινοπώρου και εξαφανίζεται στην αρχή του καλοκαιριού. Τι προκαλεί τη χειμερινή μελαγχολία; Η έλλειψη του ηλιακού φωτός μεταφράζεται σε ορισμένα άτομα σε υπερπαραγωγή μελατονίνης και σε συμπτώματα που θυμίζουν χειμερία νάρκη. Έρευνες δείχνουν ότι το ηλιακό φως είναι υπεύθυνο για τους βιολογικούς κύκλους και την εποχική συμπεριφορά στα ζώα, όπως η αναπαραγωγή, η χειμερία νάρκη και η αποδημία. Πιθανότατα, λοιπόν, το φως του ήλιου να επηρεάζει και την ανθρώπινη συμπεριφορά. Έτσι, η φυσιολογική αντίδραση ορισμένων ανθρώπων στην έλλειψη ηλιακού φωτός κατά τη διάρκεια του χειμώνα είναι αντίστοιχη με αυτήν που παρατηρείται στη φύση. Βέβαια, για μερικούς ανθρώπους, μια ήπια μορφή 'ληθάργου' ή ατονίας είναι ευπρόσδεκτη μετά τον έντονο καλοκαιρινό ρυθμό. Γι' αυτούς όμως που επηρεάζονται ψυχολογικά και σωματικά είναι μαρτύριο να κάνουν ακόμα και τα πιο απλά πράγματα, όπως να ντυθούν, να πάνε στη δουλειά τους και να έχουν κοινωνικές επαφές. Μια ζωή με συνεχή κούραση έχει αποτέλεσμα την αδιαφορία για το σεξ, για τους φίλους, για τα χόμπι και τα ενδιαφέροντα. Πόσο συχνά παρουσιάζεται η χειμερινή μελαγχολία;

Το φαινόμενο της χειμερινής μελαγχολίας είναι συχνό και έχει καταγραφεί από πολύ νωρίς. Είναι ήδη γνωστό ότι οι άνθρωποι που ζουν στην Αρκτική περνούν μερικές ημέρες χειμερινής τρέλας ή, αλλιώς, ετήσιας αρκτικής ψύχωσης, η οποία παρέρχεται από μόνη της. Ο Δρ Rosenthal του Εθνικού Ιδρύματος Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ (ΝΙΜΗ) διαβεβαιώνει ότι η χειμερινή μελαγχολία είναι σύνηθες φαινόμενο. Αμερικανικές έρευνες δείχνουν ότι τέσσερα με έξι άτομα στα 100 μπορεί να υποφέρουν από αυτήν. Επιπρόσθετα, άλλο ένα 10% με 20% του πληθυσμού εμφανίζει μια πιο ελαφριά μορφή χειμερινής μελαγχολίας. Μια πρόσφατη έρευνα στη Φινλανδία κατέδειξε ότι τα παιδιά και οι έφηβοι αυτής της χώρας μπορεί να υποφέρουν από χειμερινή μελαγχολία σε ποσοστό πάνω από 60%. Γενικά, με την πάροδο της ηλικίας αυξάνεται η πιθανότητα να παρουσιάσει κάποιος χειμερινή μελαγχολία. Συμπτώματα της χειμερινής μελαγχολίας:

Αλλαγή στην όρεξη, έντονη επιθυμία για γλυκά και αμυλούχα φαγητά

Αύξηση βάρους

Αίσθηση βάρους στα χέρια και στα πόδια

Μειωμένη ενεργητικότητα

Κούραση

Δυσκολία συγκέντρωσης και ανάκλησης γεγονότων

Εκνευρισμός

Αυξημένη ευαισθησία σε κοινωνικά ερεθίσματα, ιδιαίτερα στην απόρριψη

Αποφυγή κοινωνικών επαφών

Η καλύτερη αντιμετώπιση

Μολονότι τα φάρμακα και η ψυχοθεραπεία μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος, το κλειδί της επιτυχημένης θεραπείας βρίσκεται αλλού. Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι αντιμετωπίζεται αποτελεσματικότερα με τη φωτοθεραπεία, η οποία πράγματι ανακουφίζει τους πάσχοντες από χειμερινή μελαγχολία. Ο Δρ Rosenthal, επικεφαλής μιας μεγάλης έρευνας για την επίδραση της φωτοθεραπείας σε εθελοντές που έπασχαν από χειμερινή μελαγχολία, διαπίστωσε ότι μέσα σε λίγες μόνο ημέρες τα άτομα της πειραματικής ομάδας παρουσίασαν μετρήσιμες αλλαγές στη διάθεσή τους και τα συμπτώματά τους μειώθηκαν, ενώ η ενεργητικότητά τους αυξήθηκε. Έτσι, το να διώξετε το βάρος της χειμερινής μελαγχολίας από πάνω σας μπορεί να είναι τόσο απλό όσο το να περπατάτε σε μια ηλιόλουστη τροπική ακτή. Υπάρχουν βέβαια και άλλες λύσεις, που κοστίζουν λιγότερο και είναι πιο εύκολο να υλοποιηθούν. Η έκθεση στο έντονο ηλιακό φως είναι η καλύτερη θεραπεία, αν και απαιτούνται ιατρική συμβουλή και παρακολούθηση, ώστε να μην υπάρχει άμεσος κίνδυνος από τις ακτίνες UV. Περίπατοι με το φως της ημέρας και συμμετοχή σε χειμερινά σπορ είναι δύο καλοί τρόποι για να εκτεθείτε στο φως του ήλιου. Το τεχνητό μαύρισμα αποτελεί μια άλλη πηγή τεχνητής έκθεσης σε περισσότερο φως. Ακόμη, μπορείτε να παραχαϊδέψετε τον εαυτό σας με ένα καινούριο κούρεμα, με μία ημέρα σε ένα spa, με ένα απρογραμμάτιστο ταξιδάκι. Αξιοποιήστε το χρόνο σας στο σπίτι ώστε να έχετε πάντα κάτι να κάνετε και να μην καταλήγετε στον καναπέ βλέποντας τηλεόραση και μασουλώντας. Οι κοινωνικές επαφές βοηθούν επίσης σημαντικά στην καταπολέμηση της μελαγχολίας. Αν δεν νιώθετε έτοιμοι για μια μεγάλη έξοδο, μπορείτε να τηλεφωνήσετε σε έναν καλό φίλο ή σε κάποιον που έχετε να δείτε καιρό. Επίσης, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την τεχνολογία και να στείλετε κάποιο e-mail ή να μπείτε σε ένα δωμάτιο συζήτησης στο Διαδίκτυο.

Η αρωματοθεραπεία είναι ένας άλλος τρόπος για να αντιμετωπίσετε το στρες και τη μελαγχολία: αρωματικά αφρόλουτρα, αιθέρια έλαια και κεριά δημιουργούν ένα όμορφο περιβάλλον και συμβάλλουν στην αίσθηση της χαλάρωσης. 

ΠΗΓΗ www.boro.gr